 |
Site İstastiği |
 |
|
şu ana kadar
67831413
sayfa izlenimi aldık. Başlangıç: 01/02/2003
|
|
|
 |
| |
Gönderen:huseyin Tarih: 08/10/2009 15:22
Franfurter Algemeine Gazetesinde yayınlanan Gıda Endüstrisi konusundaki bir araştırmayı önemine binaen dikkatinize sunuyoruz.
Domuz mamulleri içermediğine dair garanti veriliyor mu?
Bazen basit bir pazar araştırması, bir düzine entegrasyon toplantısından daha aydınlatıcı olabilir. Özellikle de mevzu yemeğe dairse. Kısa bir süre önce Hannover’de bir Helal Gıda Sempozyumunda konuşmacının biri “genç kuşak Türk-Almanların bir önceki kuşağa göre dini emirlere daha az ihtimam gösteriyorlar” diye iddia ediyordu ki salondan bir dinleyici söz alarak ‘bu doğru değildir çünkü “Helal Gıda” tüketimi sürekli artmaktadır.’ Salondakiler başlarını sallayarak tasvip ediyorlar.
Helal Sempozyumu? Helal Gıda? Arapça bir kavram olan “halal” ya da “helal” Türkçede meşru, izin verilmiş anlamlarına gelmekte ve bir müslümanın bütün hayat tarzıyla yakından alakalıdır. Bir kişi Kuran’da yazılmış olana ne kadar uygun bir hayat sürerse, öbür tarafta cennete daha çabuk girebilir. Ve uygun beslenme de buna dâhildir. Ortodoks Yahudilikte olduğu gibi hayvanların kesimi belli kurallara tabidir.
“Helal”in karşıt anlamlısı ise “haram”dır ve izin verilmeyen, yasaklanmış olan anlamlarına gelir. Alkol ve domuz eti harama örnek olarak verilebilir.
Helal olan nedir, olmayan ne?
İslamische Akademi Deutschland / Almanya İslam Akademisi’den Djavad (Cevad) Mohagheghi gıdaya dair olan kurallar sağlıklı beslenmeyi teşvik etmekte ve Allah yolunda Müslümanların hayatını kolaylaştırdığını ifade ediyor. Lakin uygulamada mesele biraz daha çetrefildir. Aşağı Saksonya (Niedersachsen) Tarım ve Gıda ekonomisi, Pazarlama Topluluğunun davetlisi olarak İslami usullere uygun gıdaların pazar potansiyelini araştırmak / tartışmak için Hannover’e gelen 90 kadar Akademisyen ve gıda branşının temsilcileri arasında hiçbir şekilde “helal” kavramından ne anlaşılması gerektiği ve diaspora şartlarında (meşru / uygun/ müsait) “helal”in mütedeyyin Müslümanlara nasıl sağlanacağı konusunda fikir birliği sağlanamadı.
Tartışma hayvanların kesim yönteminde başlıyor. Helal talimatnamesine göre hayvanlar kıbleye döndürülüp bayıltılmadan Allah’ın adı anılarak hayvanın boyun damarları, nefes ve yemek borusunun bir bıçak darbesiyle kesilmesi gerekiyor. Ancak hayvanları bayıltmadan kesmek Almanya’da yasaktır. Çok nadir durumlarda bazı dini guruplara istisnalar tanınmaktadır. Müslüman temsilcilerin korkusu hayvanın bayıltılması suretiyle murdar olmasıdır. Ölü bir hayvanı kesmek ise haramdır - buna Almanya’da kesilmeden önce hayvanın beynine uygulanması gereken basınçlı tabanca yöntemi de dâhildir. Hannover’de bir çıkış yolu olarak basınçlı tabanca yerine başka bir şey, mesela gaz ya da elektrik kullanılıp kullanılmayacağı tartışıldı.
Üzüm Suyunda Domuz –DNA’sı
Şeytanın detaylarda saklı olduğu sadece hayvan boğazlanması meselesi değildir. Domuz ürünleri yasaktır, lakin içindekiler kısmının bize söylediğinden çok daha fazla gıda ürünlerinde domuz mamulleri mevcuttur. Domuz jelâtini sadece jelibonlarda değil, insanın hiç tahmin bile edemeyeceği alanlarda dahi kullanılmaktadır. Örneğin elma ve üzüm gibi meyve sularının berraklaşması için filtreleme maddesi olarak kullanılmakta, öyle ki domuz DNA’sı izlerine meyve suyunda rastlanmaktadır. Gıda endüstrisinde çok kullanılan enzimler ve besin maddeleri hayvanlardan alınabilmektedir. Besin maddeleri domuz proteinlerini barındırmamalı ve peynir üretiminde kullanılan enzimler de kesinlikle sadece helal usullere uygun kesilmiş buzağıların işkembelerinden alınmalıdır. Üretim yerlerinde etanol ve alkol gibi dezenfekte maddeleri kullanılmamalıdır. Ve ilh…
Gıda endüstrisi için “Helal Talimatnamesi” uzadıkça uzuyor. Eğer müşterileri kendilerinden ürünlerin helal talimatnamesine uygun bir şekilde gönderildiklerine dair bir belge istedikleri takdirde üretici ve nakliyeciler için de zorluklar doğuyor. Arap zamkı (Gummiarabikum) ve Agaragar (jeloz) gibi bitkisel katkı maddeleri üreten Hamburg’tan bir firmanın basın sözcüsü Anita Bénech de bu talepleri toplasan buradan köye yol olur şeklinde yakınmakta.
Helal sertifikası hayli masraflı
Bu tür helal sertifika işlerini 2001 yılından beri Rüsselheim’da küçük bir işletme yürütmektedir. Firmanın yöneticisi Mahmoud Tatari helal standartlarının dört mezhebin de öğretilerini temel almaktadır. Bir ürünün helal ya da haram olduğu konusunda karar verecek olan gurupta diğerlerinin yanında 12 ilahiyat profesörü de yer almaktadır. Teknikerler, biyologlar, eczacılar, gıda teknisyen ve kimyagerleri ürünleri yerinde inceliyorlar. Helal sertifikası işlemlerinde ürünün bütün hammadde listeleri kontrol edilmekte ve taşıyıcılar (transport), temizlik ve üretim süreci, hatta gerektiğinde kontrol edilen üretici firma helal gıdaların bütün üretim sürecini diğer şeylerden ayrı tutmak zorundadır, ki böylece tahallüt/ karışma yani etanol ve domuz DNS’ının, helal mallara karışıması önlenebilsin.
Böyle bir sertifika, baharat gibi birçok katkı maddeleriyle çalışan üreticiler için hayli yüklü masraf demektir. Tatari masrafların takribi olarak 5 haneli rakamların alt çeyreği civarında seyrettiğini söylüyor. Yeni bir üretim süreci başladığında çalışanlar üst başlarını değiştirmek zorundadırlar: yeni ya da başka ayakkabılar, yeni bone ve yeni önlük. Hammadde kürekleri gibi alet ve edevatın üzerine “helal” yazısının yazılması gerekmektedir, ki böylece diğerleriyle karıştırılmasın. Üretici sertifikalamadan kaynaklanan masrafları ya bütün ürünlere üleştirmekte ya da sadece helal ürünlere yüklemektedir.
Sertifikalandırma adı altında İftira / Çamur atma
Başka firmalar da sertifikalama işlemlerini yapmaktadırlar. Ancak masrafların büyüklüğü ve titizlik neticede sertifikayı veren kuruma ve onun helal standartlarına bağlıdır. Örneğin et konusunda seri boğazlama yönteminin (Massentierhaltung) İslami normlara uyup uymadığı konusunda görüş ayrılıkları yaşanmaktadır. Bazılarına göre, sabahları Müslüman birinin Mekke’ye (Kâbe) çevrilmiş, kanatlı hayvanları bir parmak hareketiyle hızlı bir şekilde boğazlayan bir seri kesme bandını besmele ile başlatması kâfi gelmektedir. Ancak diğer bazıları mezbahalara sertifika vermeyi tamamen reddetmektedirler. Müslüman temsilcilerin seri boğazlama yöntemini reddetmelerindeki sebep, “helal” ve “organik” et ürünlerinin kesim büyüklüklerinin aynı olduğu konusundaki inançlarından kaynaklanmaktadır.
Aynı zamanda “organik” ve “helal” ürünleri pazarlayan bir tüccar bu durumda işletmesini kapatmak zorundadır, zira bu birleşim çok pahalı ve müşterileri de farklıdır. Almanya’da İslam tüzel kişiliğe sahip olmadığından, helal sertifikaları veren kuruluşları resmi olarak tanıyan bir yüksek merciden de yoksundur. Bu sebeple de helal standartlarında bir keşmekeşlik yaşanmaktadır. Bazen imamlar fahri olarak helal sertifikası vermektedirler. Ancak bu, Almanya’da bu işi ticari olarak yürüten 15 kadar helal sertifika merkezlerine uymayabilir. Hannover’deki “Helal Sempozyumu”nda bu kuruluşların birbirlerinden hoşlanmadıkları da açıkça belli oluyordu.
Bağımsız bir denetleme enstitüsü ile pazarda yer edinmeye çalışan bir alman helal standart kuruluşuna kuşkulu bir tarzda yaklaşılır. Açıkça ya da uzatılmış elin ardında kişisel düşmanlıklar ve karalamalar saklanmaktadır. Rekabet, kârı maximize etmek için sahte sertifikalar düzenlemek ithamına dönüşmektedir. Bu itham gerçekten de doğrudur, geçmiş yıllarda, bilhassa et konusunda sahte sertifikalar düzenlenmiştir. Tüketicilerin isteği üzerine 2005-2007 yılları arsında 80 civarında helal olarak etiketlenmiş ürün kontrol edildi. Sonuç: Tatari’den aktarımla, bu ürünlerin %30’unda domuz DNA’sına rastlanmıştır.
“Helal” “organik”ten daha çok kazandırıyor
Büyüyen bir pazar dolandırıcıların da ilgisini çekeceğinden fazla hayrete düşmemek gerek. Malezya merkezli “Dünya Helal Forumu” İslami hassasiyetlere uygun gıda ürünlerinin dünya çapında satış hacmini bu sene için 634 milyar dolar olarak tahmin etmektedir- 2005 yılında 580 milyar dolarlık satış hacmine göre. Çok Uluslu firmalar çoktandır bu trendin farındalar. Nestlé’nin 456 fabrikasından 75’inin helal sertifikası bulunmaktadır. Nestle grubu ortalama olarak organik ürünlere göre helal ürünlerden daha fazla kâr etmektedir – bu kazanç geçen yıl 4 milyar Frank’a ulaşmıştı. Ürünlerini Müslüman ülkelere ihraç etmek isteyen Alman gıda üreticileri, helal sertifikasına daha çok ilgi göstermektedirler.
Hannover’de çikolata ve et suyu kapsülleri üreticileriyle süpermarket zincirleri ve bisküvi fabrikaları temsilcilerinin durumu bunu gösteriyor. Sürpriz değil: ihraç kalemlerinin yanında Almanya’daki 3 milyonluk Müslüman nüfus helal etiketli gıda ürünleri için çok şey vaat ediyor gibi.
Almanya’da Gıda Ürünlerinde Helal Etiketi Yok: İslamophobie?
Sadece meyve zamkı üreticileri değildir hareket etmeden önce “helal-trenini” yakalamak isteyen. Bir patates ürünleri üreticisi de cipsleri özel bir yağda kızartmak suretiyle ürünlerini helal standartlara uygun olarak üretmeye başlamış. Muhtelif yoğurt üreticileri de ürünlerinin helal standartlarına uygun olduğunu kanıtlayan belgeler almaktadırlar. Aynı şekilde Alman ve Türk marketlerinde ürünlerine rastlanılan bir kahve üreticisi ve diğer bazı üreticiler de bu çabanın içindeler.
Ama Malezya, Endonezya, ya da Birleşik Arap Emirlikleri’ne göre Almanya’da helal sertifikalı olmalarına rağmen çok az ürünün üzerinde helal etiketine rastlanılmaktadır. Neden acaba? Tatari firmaların bu konuda çekingen davranmalarının ardında İslam fobisi yattığını düşünse de, Nestle sözcüsü “ürünün üzerinde çok fazla bilgi, tüketicinin kafasını karıştırdığına” inanmaktadır.
Belki bu şundan ileri geliyordur; bazıları tercihen yoğurtlarının üzerinde “light”, “az yağlı”, “şekersiz” gibi etiketlerin yanında ayrıca “helal” etiketi koymak istemiyorlardır. Ancak diğerleri için bu etiket ürünü alıp almamsında belirleyici olmaktadır.
F.A.S.
Iris Gutiérrez
|
|
| |
 |
Haber Puanlama |
 |
|
Ortalama Puan: 4.95
Toplam Oy: 20
|
|
|
 |
|
|
