"GIDA RAPORUNA"
Sık Sorulan Sorular
Hergün, helâl gıdalar, katkı maddeleri ve marketler hakkında
soruşturan pekçok soru alıyoruz. Bunlardan en sık sorulanları şöylece sıralayabiliriz.
- Yurtdışından soru soran kardeşlerimizin soruları:
Çikolata Likörü
Haram mı?
Çikolata Likörü, çikolata, şeker ve diğer katkılardan oluşan bir tatlıdır. Şekerlemelerde, içeceklerde ve diğer çikolata tadı verilmiş ürünlerde kullanılır. Hiçbir şekilde alkol ihtiva etmezler, böylece haram değildir.
Ancak likörlü çikolata ifadesinde geçen likör ise alkollü bir içeceği belirtir ki bu haramdır.Bu iki ifadede sıkıntı türkçe yazılımdan kaynaklanmaktadır.Bu iki likör de İngilizcede farklı yazılıp birbirine yakın bir vurgu ile okundukları halde, Türkçe’de aynı okunup aynı harflerle yazılıyor.Aslında çikolata likörü ‘Liquor’ ,alkollü likör ise ‘Liqueur’ şeklinde yazılmaktadır.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Fast Food Lokantalarda Yemek Yiyebilir
miyim?
Çoğunlukla İslâm toplum yapısına uymayan lokantaları
ilgilendiren bir soru olarak düşünebiliriz.
Burada üç temel özellik söz konusudur. Birincisi
et ve kümes hayvanının bizatihi kendisidir. İkincisi ayıklama ve hazırlama metodudur.
Üçüncüsü ise yemeği şekillendirmek için kullanılan diğer maddeler.
Diğer maddelerde devam edersek, pek çok yemekler
sandviç veya ekmek, bazı katkı maddeleri ve çeşni vericilerden oluşmaktadır.
Bu maddelerin helâl olduğu konusunda emin olmak ihtiyacı söz konusudur. Türetilen
katkı maddelerinin hayvan içerikli olabileceği ihtimali ile her zaman sağlanamaz.
Şimdi, büyükbaş ve kümes hayvan etlerini göz
önünde tutalım. Hıristiyan ve Yahudilerin kestiği hayvanların Müslümanlar tarafından
yenebileceğinin manasına gelen Ehl-i Kitabın yiyecekleri hakkında yorumlanmış
bazı ayetler mevcuttur. Diğer taraftan, Allah adının anılmadığı, Allah adına
kesilmediği bilinen hayvanların etlerinin yenmesinin haram olduğunu bildiren
ayet söz konusudur. Bugün Ehl-i Kitap kabul edilen insanlar, maalesef Allah
adını anmadan ve İslâmi usule uymayan şartlarda hayvanları boğazlamaktadırlar.
Bundan dolayı onların kestiği hayvanların etleri helâl kabul edilemez. Bunlar
bir fikir birliğinin oluşamıyacağını gösteriyor. Ek olarak bir Hadis-i Şerif'te:
" Helâl apaçıktır, haram da apaçıktır. Ancak her ikisinin arasında şüpheli
bir kısım vardır." Hadis bize demektedir ki;her kim, bu şüpheli şeylerden
kaçınırsa, günah işlemekten kendisini muhafaza etmiş olur. Kimde kaçınmazsa
günah işlemiş duruma gelir. Açıkça helâl olmadığı anlamına geldiği hissedildiğinde
en iyisi kaçınmaktır.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Gelatin (Jelatin) 'i yiyebilir miyiz?
Gelatin, sığır, domuz, balık gibi omurgalıların
Kollageninden elde edilen bir protein ürünüdür. Başlıca hammadde olarak bugün
domuz derileri ile sığır kemik ve derileri kullanılmaktadır. Daha çok domuz
kökenliler kullanılmaktadır.
Gelatin, ürünlerde jelleştirme, koyulaştırma
maddesi olarak kullanılır. Pekçok pastacılık ürünlerinde, yoğurtta, dondurmacılıkta,
meyve sularında kullanıldığı gibi ilaç yapımında, kapsül, film tablet yapımında,
kozmetik ürünlerinde, fotoğrafçılıkta ve karbonlu kağıt yapımında da kullanılmaktadır.
Ürünün etiketi üzerinde kökeni hakkında hiçbir
açıklama olmaksızın gelatin kelimesini görürseniz, genellikle domuz yada sığır
kemik ve derilerinden yapıldığı kabul edilmeli ve böylece ondan sakınmalıdır.
Eğer, İslâmi usulle kesilmiş sığırın kemik ve
derilerinden üretilmişse o zaman gelatin Helâl olur. Böylece etikette de Helâl
gelatin olduğu belirtilmelidir.
Türkiye'deki müslümanların en büyük zorluğu bu gelatinli
ürünlerdir. Üretici ve ithalatçı emin kimseler olmadığı taktirde, haram gelatin
her an ürünlerde karşımıza çıkabilmektedir. Müslüman tüketiciler, üreticileri,
ithalatçıları ve denetim yapan kamu kurumlarını ciddi bir şekilde ikâz etmek
zorundadırlar.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Bir Katkı maddesinin Helâl olup olmadığını
nasıl söyleyebilirim?
Bir katkı maddesinin tabiatını veya kökenini
doğrulatmak için en iyi yol, üreticiye sormaktır. Etiket üzerindeki anlaşılmayan
noktaları böylece kısa yoldan öğrenmiş olursunuz. Gerekirse sualinizi mektupla
yada sözlü olarak iletebilirsiniz. Sonuçta halen kafanızda sual yada endişe
kalmışsa bize müracaat edebilirsiniz. Şüphesiz en kolay ve en emin yol, eğer
ülkemizde muteber bir sertifikalanma sistemi mevcut olsa idi, etiket üzerinde
özel sembolü gördüğümüz anda o ürünü güvenle satın alıp evinize götürebilirdiniz.
İnşaallah tüm müslümanların gayreti ile o günlere kısa zamanda ulaşırız.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Mono ve Di gliseridler Helâl midir?
Mono ve digliseridler, homojenleştirici olarak
kullanılan yağ asitli maddelerdir. Homojenleştiriciler, sıvı veya katı yağlarla
suyu bir fazda muhafaza etmek için kullanılan bileşimlerdir. Mono ve digliseridler,
bitkisel veya hayvani unsurlardan türetilmektedir. Bitkisel kökenden türetilirse,
helâldir. Hayvani unsurlardan türetilirse, şüphe arzeder. Eğer, eti helâl ve
kesimi islâmi usulle yapılmış hayvani unsurlardan türetilmiş ise helâl kabul
edilir. Aksi halde kesinlikle haram olur.
Genelde, Müslüman tüketici, %100 bitkisel mono
ve digliserid olarak etiketlenmemişse o ürünü almaktan çekinmelidir.
Mono ve digliseridler çok geniş yelpazedeki
ürünlerde kullanılmaktadır. Pastacılık ürünleri, yerfıstığı yağı, margarin,
krem şanti, puding ve dondurma gibi ürünler misal olarak zikredilebilir.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Bütün Peynirler Helâl Değil mi?
Peynir üretimi, sütü kestirmek yada pıhtılaştırmak
için enzimlerin kullanılmasını ve çeşitli fonksiyonlar için diğer katkı maddelerinin
ilavesini gerektirir. Enzimler, hayvandan, sevzeden ve mikrobiyel unsurlardan
elde edilir. Hayvan unsuru domuzları ve danaları içermektedir. Domuzlardan elde
edilen enzime pesin denmektedir ve haramdır. Diğer bir enzim yine domuzlardan
ve genç dana (buzağı) dan elde edilir ki buna lipaz adını alır. Lipazın bir
çeşidi mikroorganizmalardan elde edilir ki bu helâldir.
Rennet, genç dana(buzağı) şirdeninden kıyılıp,
kurutulma işlemi ile elde edilir. Aktif enzimin ismi Kaymosindir. Bugün arıtılmış
kaymosin mikroorganizmaların genetik değişimi yolu ile de imal edilmektedir.
Dana rennet ise halen bazı özel peynir ürecileri tarafından kullanılmaktadır.
Ayrıca, lipaz gibi domuz enzimleri de bazı peynir
çeşitlerinde kullanılmaktadır.
Ülkemizde, maalesef büyük ölçüde peynir mayaları
dışarıdan ithal edilmektedir ve maalesef ithal eden firmaların çoğu İslâmi kurallara
dikkat etmemektedir. Peynir üreticileri de bu mayaları peynir üretimlerinde
kullanaktadırlar. Kısa bir zaman önce bazı firmalar ürettikleri peynir etiketlerinde
İslâmi kurallara uygun maya kullandıklarını belirtiyorlardı. Hatta mayalarını
kendileri üreten firmalarımız vardı.
Bugün piyasada satılan peynirler üzerinde müslümanlar
olarak karamsar ve dikkatli olmak zorundayız. Satıcılardan ve üreticilerden,
maya konusunda ve diğer katkı maddeleri konusunda müslüman tüketiciler adına
duyarlı olmalarını istemek önemli bir görevdir.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Uçaklardaki Yiyecek İkramlarını Yiyebilir
miyiz?
Havayolları, yolcu ihtiyaçlarını karşılamak
için çeşitli yemek seçenekleri sunarlar. Az tuzlu yemekler, vejeteryan yemekler,
deniz ürünleri yemekleri ve diğerleri gibi. Bazı havayolları, hatta müslümanlar
içinde yemek sunarlar. Genelde, müslümanlar için sunulan yemekler, ehliyetli
bir helâl sertifika veren kuruluş tarafından sertifikalanmış değildir. Bu demektir
ki, yemekte kullanılan et ve katkı maddelerinin İslâmi usulle kesimden sağlanıp
sağlanmadığı ve domuz ürünleri ve alkolden arınmış olup olmadığı bilinmiyor.
Hava yoları, bu endişeyi doğru gösterecek yeterli bir talep gördükleri zaman
sertifikalanmış helâl yemek tedarik edecektir. Bunun için, herbir müslüman yolcu
helâl yemek rica etmelidir. Eğer yoksa, gelecekte dikkate alınabilmesinden emin
olabilmek için ricasını kaydettirmelidir. Helâl yemek ricanıza yemek servis
bölümünün sorumlusundan mektupla cevap verilmesini isteyin. Bu yol, ricanızın
karar alıcı noktaya ulaşmasında size güvence sağlar. Ricanızın kaydedilmesinden
sonra, deniz ürünleri veya vejeteryan yemeğinden birini seçmeyi düşünebilirsiniz.
Seçtiğiniz deniz ürününün jelatinle kaplanmış olmamasına dikkat etmek şartıyla.
Kosher yemek herzaman garantili olmaz. Zira şarapla muamele edilmiş et memulleri
karşımıza sürpriz olarak çıkabilir.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Kosher Damgalı Ürünler Helâl mi?
İslamda helâl ve haram kavramları hayatın bütün
safhalarını içine alır. Kosher ise sadece gıda ile sınırlıdır. Gıda bağlamında,
helâle bnezer manası olabilir, fakat tıpatıp helâl kabul edilemez. Mesela, eti
helâl ve helal kesim eti, şarapla muamele edilmesi Kosher şartına uygun olduğu
halde, böyle bir et ürünü haramdır. Dolayısı ile Kosher damgalı bir ürün alkol
ihtiva edebilir. Gelatin, gliserin ve diğer hayvani katkı maddelerinin kökeni
ne olursa olsun, Kosher damgalıürünlerde kullanılabilir. Etlerin kesimi hahamların
nezaretinde de olsa kesim esnasında Allah'ın ismi anılmamaktadır. Bunlar ve
daha birçok farklılıklar Kosher ürünlerinin en azından şüpheli hale getirmektedir.
Bu sebeple, ecnebi ülkelerde bulunmak durumunda
olanmüslümanlar Kosher damgalı ürünleri de dikkatli bir seçime tabi tutmalıdır.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Rennetin kökeni (özü) nedir?
Rennet, peynir yapımında kullanılan bir enzimdir.
Rennet genç dananın midesinden gelir. Genç dana kesildikten sonra midesi çıkarılır,
süt ile doldurulur ve kuruması için asılır. Kuruduktan sonra, rennetin arıtılmamış
ekstratını elde etmek için ufalanır (kıyma gibi). Daha sonra arıtılır. Eğer
genç dana (buzağı) İslâmi usule uygun olarak kesilmiş ise, elde edilen rennet
helâl olur. Aksi halde haramdır.
Rennet'de aktif madde kaymosindir. Kaymosin,
biyoteknolojiyi de içine alan başka yollarla da üretilebilir. Biyoteknoloji
metodu ile de elde edilen Kaymosin helâldir.
Eğer etiket ürünün rennet ihtiva ettiğini belirtiyorsa,
hayvan kökenli olduğu anlaşılmalıdır. Böylece, kökeni anlaşılıncaya kadar, müslüman
tüketici nezdinde, bu ürün şüpheli olma şartlarında kabul edilmelidir.
Eğer köken buzağı olduğu halde İslâmi usule
göre kesilmemişse ürünün,Helâl şartlarda olduğu söylenemez. Bu sebeple, bu ürünlerden
emin olabilmek için üretici firmaya müracaat edip, doğru bilgiyi almaya çalışmak
zorundayız.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Vejeteryan Yemekleri Yemekte Herhangi bir
Hata Var mı?
Standart vejetaryan yemekler, büyükbaş hayvan
eti, kümes hayvan eti, balık, mandıra ürünleri ve yumurta gibi hayvani hiçbir
madde ve katkı ihtiva etmezler. Bununla beraber alkol ihtiva edebilir. Eğer
alkol ihtiva etmeyen vejetaryen yemekler bulunursa helal kabul edilebilir.
Başlangıçta, vejeteryan yemekler, et yemeye
inanmıyan insanlar için hazırlandı. Bu anlayıştaki vejeteryan yemekler helâldir.
Et yemeye izin vermeyen, yada tiksindirici bulan anlayış İslâmi öğretilere karşı
bir anlayıştır. Bu sebeple, müslümanlar için vejeteryanizm veya vejeteryan yemekler
bir seçenek değildir, çünkü et yemeye karşı olan bir inanç doğru kabul edilmez.
Ancak bir kimse et yemekten zevk alamadığı için et yemiyorsa bunda bir yanlışlık
yoktur.
Bazen, vejeteryan yemekler gelatin, peynir ve
yumurta ihtiva edebilir. Bu iki endişeye neden olur. Bunlardan birisi jelatin
veya peynirdeki enzim haram olabilir. Bu da vejeteryan yemeğin kendisini de
haram yapar. Diğeri ise yumurtaya veya süt ürünlerine alerjisi olan bir tüketici
için beklenmiyen reaksiyonlara sebep olabilir.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Lesitin Helâl mi?
Lesitin, bir homojenleştiricidir. Soya fasulyesi
gibi bitkilerde, yumurta sarısında ve hayvani kökende bulunur. Homojenleştiriciler
sıvı yağı, katkı yağ ve suyu bir fazda birleştiren yardımcı maddelerdir.
Lesitin, homojenleştiricilerin arasında en yaygın
kullanılanıdır. Eğer lesitin GDO'suz soya yağından, yumurta sarısından veya İslâmi usule göre kesilmiş,eti helâl bir hayvanın iç yağından türetilmişse helâl kabul edilir.
Aksi halde haram olur.
Gıda, ilaç ve kozmetik ürünlerinin ambalaj etiketinde
"soya lesitin" yazıyorsa kullanılabilir. Sadece "lesitin"
yazıyorsa iyice soruşturmadan kullanılmamalıdır.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Ülkemizde de Helâl Sertifikalanmış Ürünlere
İhtiyacımız Yok mu?
Gerçekten mükemmel bir soru. Her ülke insanı,
tükettiği ihtiyaç maddelerinin muhtevalarını bilmesi bir tüketici olarak en
tabii hakkıdır.
Gerek Sağlık Bakanlığı, gerek Tarım Bakanlığı
ve gerekse Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tüketicileri koruma babaında birçok
mevzuatlar getirmişlerdir. Ancak bu mevzuatların içerisinde müslüman tüketiciyi
koruyacak bir düzenleme mevcut değildir. Bugün, Amerika, Kanada, İngiltere,
Malezya, Endonezya gibi pekçok ülkede müslümanlar için sertifikalanarak güvenli
hale getirilmiş ürünler marketlerde satılmaktadır. Tıpkı, çok önceden bir avuç
Yahudi toplumu için "Kosher" damga ile sertifikalanmış ürünler gibi.
Bugün kesinlikle haykırıyoruz ve iddia
ediyoruz ki ülkemizde gıda, ilaç ve kozmetik sektörü tam bir kaos içindedir.
Muhtevaları itibari ile hem sağlığa, hem de müslümanların dini emirlerine ters
tatbikatlar sürdürülmektedir.Para hırsı, bilgisizlik, dini inanç kaygısızlığı ve
kontrolsüzlük bu acı tabloyu ortaya koymaktadır. Devlet düzeni laik tamam
anladık. Bugün Yahudi cemaati hahamlarının kontrolünde kesilen etleri ve
onlardan yapılmış gıda ürünlerini yiyebiliyor. Müslümanların hiçbir kontrol
mekanizmaları yok. Diyanet İşleri Başkanlığına böyle bir yetki alanı, görev
verilmemiş. Kala kala muteber bir Sivil Toplum kuruluşu bu görevi yüklenmelidir.
Böyle bir sivil toplum kuruluşu ortaya çıkarsa bizler desteklemeye hazırız.
Çıkmıyorsa, biz seve seve talibiz. Müslümanın kursağına helâl lokma girmelidir.
İthal belgelerini bir inceleyiniz. Çok önemli katkı maddelerinin,
mezbahanelerinde domuzdan başka köpekleri, kedilerin kesildiğ Çinden, ineğe
tapan Hindistandan, Brezilyadan ve daha ne garip ülkelerden katkı maddeleri
ithal edilmekte. Dahası ülkemizde 100'e yakın domuz çiftliklerinden yılda 1
milyon başa yakın mezbahanelerde domuzun kesilip, imalathanelere, hastahanelere,
ilaç fabrikalarına dağıtılmaktadır.
Bu acı gerçeğin önlenmesi için bir kişinin,
iki kişinin haykırması yetmiyor. Toplum olarak uyanmamız, bilgilenmemiz ve
hakkımızı arama medeni cesaretine ulaşmamız gerekiyor. Aksi halde bu zilleti
yaşamaya devam etmek zorunda kalacağız.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Vanilya Tatverici Helâl mi?
Vanilya bir bitki ürünüdür. Vanilya tohumundan çözücü olarak seçilmiş alkolle çıkartılır ve normal olarak alkol ihtiva eden bir eriyik içinde muhafaza edilir. Sıvı veya toz formunda kullanılır. Bir şişe vanilya ekstatında deney yaparsanız, yaklaşık %30-40 oranında alkol katkı maddesini bulursunuz. Bazıları, pastacılık ürünlerinde bu tip vanilya ekstatının kullanılmasına onay veriyor. Çünkü, diyorlar ki, pişirme esnasında alkol buharlaşır gider. Ancak biz diyoruz ki tam pişmenin oluştuğu fırın ürünlerinde alkol buharlaşır, vanilya, fırın ürünleri dışında dondurma gibi, krema gibi, meşrubat gibi, ilaç şurupları gibi pek çok ürünlerde kullanılr. Bu ürünlerde pişme oluşmadığı veya kısmen oluştuğu için alkolün tamamı buharlaşamaz. Vanilya, toz formunda da kullanılabilir. Bu formda, vanilya tohumları ya alkol katkısız ezilir veya ezilir alkolde eritilir ve sonra arıtılır. Arıtma esnasında, alkol damıtılır ve böylece alkol kalıntısı kalmaz. Bu şekilde elde edilen vanilya Helâldir. Ancak piyasada satılan vanilya paketlerinin etiketinde maalesef sadece vanilya veya vanilya flavoring şeklinde açıklama yapılıyor.
Bu yüzden, Müslüman tüketici hangi formu kullanabileceğinin seçimini yapamıyor. Bu durumda, ürünün üreticisi ile temas kurma ihtiyacı doğuyor.
Vanilin ve etil vanilin, vanilya tohumunda mevcut tatvericilerdir. Bunların toz formu alkol ihtiva etmezler. Bugün tatbikatta vanilin ve etil vanilinin önemli bir kısmı sentetik olarak üretilmektedir. Mamafih, gıda firmaları, gıda üretiminde kullanmadan önce bunları da alkolde eriterek kullanmaktadırlar.
Sahih-i Buhari ve diğer muteber Hadis kitaplarında alkolü ilgilendiren pekçok hadislere göre tüm sarhoşluk veren maddeler haram kılınmıştır.
Peygamber (s.a.v.)'e baldan yapılan bir içki hakkında soruldu. O cevap verdi ki;" bütün sarhoşluk veren içecekler haramdır." Bir başka zamanda yine Peygamber (s.a.v.)'e mısırdan, arpa, buğday, yulaf igbi hububattan yapılan içkileri sordular. O sordu, bu içecekler sarhoşluğa sebep oluyor mu.Onlar sarhoşluk yapıyor diye söyleyince. O cevap verdi ki, " tüm sarhoşluk verenler haramdır." Bir başka hadiste, Peygamber (s.a.v.) dedi:
"Tüm sarhoşluk verenler hamrdır ve tüm sarhoşluk verenler haramdır."
Böylece genelde, tüm sarhoşluk verenler, kökeni ne olursa olsun haramdır.(Hamr, Kuranda geçen ve şarap olarak tercüme edebiliceğimiz madde esas itibari ile etil alkol veya etanol olarak bilinen madde olarak kabul edilmektedir.) Kuran'a göre hamr'ın satılması, satın alınması, üretimi, taşınması ve içki yapımı için hammadde olarak yetiştirilmesi haram kılınmıştır.
Vanilya bir içki değildir, ancak büyük miktarda alkol ihtiva etmektedir. Küçük bir miktarda kullanılmasına rağmen ondan kaçınmak daha iyidir.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Bazı Marketlerde “Alkolsüz Bira”
satılmaktadır. Bu ürün helâl midir?
“Alkolsüz Bira” ismi ile satılan içeceklerde %0.5 alkol
bulunmaktadır. T.S.E. Standartları da bu miktara izin vermektedir. “Çoğu
sarhoşluk veren maddenin azı da haramdır” şer-i ölçüsü karşısında Müslümanın bu
biradan uzak olması gerekir.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
İlaç ve Gıda Maddelerinde Kapsülleme
veya Filim Tabakalamada Helâl şartlar nedir?
İlaç sanayi, acı ilaçların içimini kolaylaştırmak için
kapsülleme veya filim tabakalamayı, uzun zamadan beri kullanmaktadır. Gıda
sanayinde kullanımı ise daha yenidir. Gıda sanayisinde kapsülleme yada filim
tabakası ile kaplama daha çok gıda maddesinin fiziki görünümünü, rengini ve
katkı maddeleri ile sağlanan tadlarını, kokularını muhafaza etmek ve korumak
için kullanılmaktadır.
Bu maksatla kullanılan koruyucu maddeler gelatin, arap
zamkı, sellülaz zamkı, modifiye gıda nişastası, saf süt yağı ve benzerleridir.
Filim tabakalama ve kapsülleme de arab zamkı, sellülaz zamkı, modifiye gıda
nişastası ve süt yağı kullanılmışsa helâl kabul edilebilir.
Eğer bir ürün Helâl katkılar kullanılarak yapılmışsa ancak
muhafaza etmek için kapsülleme veya tabakalama işlemi için domuzdan veya haram
şartlardaki hayvanlardan yapılmış gelatin kullanılmışsa o ürün Haram durumuna
gelir. İşin üzücü tarafı, ürün etiketinde onun üretiminde kullanılan katkı
maddelerinin arasında olmadığı için gelatin belirtilmez. Bu durumda kesin emin
olmadan, bu tür maddeleri almaktan kaçınmak en iyi yoldur.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Eti Helâl bir Hayvanın Helâl Kesim usulü nedir?
Sığır, koyun, keçi gibi eti helâl bir hayvanın etinin
helâl olabilmesi için, kesecek kimsenin müslim olması gerekir. Müslim olan
kimse, mümkünse kıbleye cepheli olacak şekilde hayvanı yere yatırır, keskin bir
bıçakla çene altındaki boyun kısmında üç ana kan damarını keser, bu esnada
“Bismillah Allahu ekber” ibaresini en az bir kere söyler. Kafayı gövdeden
ayırmadan önce kanın tamamen akmasına dikkat eder.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Genellikle margarin, tereyağ ve gıda
maddelerinin ambalaj etiketlerinde yapay tad ve renk verici katkı maddeleri
belirtilmektedir. Bu katkı maddeleri helâl midir?
Maalesef hepsine helâl demek mümkün değil. Sitemizin diğer
bölümlerinde bulacağınız listelerde de görüldüğü gibi bir çeşit bitten tutun,
insan saçına kadar pekçok haram ana maddeden tad vericiler, renk vericiler
üretilmektedir. Etikette, kullanılan katkı maddeleri açıkca isim, rumuz ve kod
numaraları ile belirtilmemiş ise bu tür ürünü satın alıp kullanmaktan
kaçınmalıyız. Yeterli bilgiler verilmişse, listelerde Helâl olduğu belirtilenler
için problem ortadan kalkar.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Gliserin Helâl midir?
Gliserin veya gliserol olarak adı geçen katkı maddesi
hayvani, bitkisel katı ve sıvı yağların hidrolizi sonucunda elde edilen berrak,
renksiz, tatlımsı ve kıvamlı bir sıvıdır. Şekercilikte, deterjan, sabun,
sentetik sakız, kozmetik ürün, çorba ve ilaç imalatında katkı maddesi olarak
kullanılmaktadır. Hayvani kökenli gliserine Helal demek hemen hemen imkansızdır.
Zira üretimde domuz, sığır ve her türlü hayvanın deri ve kemikleri
kullanılmakta, bu sebeple üretim safhalarını %100 garanti etmek mümkün
olamamaktadır. Bitkisel yağlardan veya sentetik yolla üretilen gliserin
Helâldir. Etikette, gliserinin üretim kökeni açıklanmamışsa bu ürünü kullanmamak
yerinde olur.
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Kıystain ( L-cysteine) Helâl midir?
E920 ile numaralanan Kıystain, önemsiz bir amino asittir.
Amino asitler genellikle proteinlerde bulunur. Kıystain, fırın ürünlerinde
durdurucu ajan olarak kullanılır.
Bunlar;
-
Un hamurunun karışma zamanını kısaltmak için
-
Yayıldıktan sonra pizza tabakasının büzülmesini (kendi
çekmesini) durdurmak için
-
Çeşitli pastacılık işlem gereçleri arasında hamurun
hareketine yardımcı olmak için
Kıystain, ay çöreği, rulolar, bazı kekler, pide ekmekler,
kraker ve tost gibi çeşitli fırın ürünlerinde kullanılmaktadır. Ayrıca bebek
sütlerinde besleyici olarak, bazı diet yiyeceklerinde katkı maddesi olarak
kullanılmaktadır.
Kıystain’in kökeni, insan saçı, domuz kılı, sığır boynuzu,
kuş tüyü ve petrol ürünleri ve sentetik malzemedir. Kıystain yalnızca Japon, Çin
ve Almanya’da üretilmektedir. İnsan saçı en ucuz olduğu için de en çok insan
saçından üretilmektedir.
Avrupa Birliği Ülkeleri, Amerika, Kanada maalesef insan
saçından üretilen Kıystain’i kullanmaktadır. Halbuki Endonezya’da sentetik
malzemeden üretim yapılmaktadır. Müslümanlar için insan saçından yapılan katkı
maddesi kesin olarak haram durumundadır. İslam, insan vücudunun herhangi bir
parçasını kullanma izni vermemiştir. Kuş (tavuk, ördek vs.) tüyünden, yada
sentetik yolla yapılması halinde Helâldir.
Ancak üretici firmalar ağırlıklı olarak insan saçından
üretmektedirler.
Müslümanlar ancak üreticileri yazı ile söz ile bu maddeyi
kullanmamaları istikametinde ikaz edebilir ve etiketlerinde E 920 Kıystain
(L-Cysteine) yazılı olan ürünleri boykot edebilir.
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Krem Tartar ve Tartarik Asit Helâl
midir?
Tartarik asit, üzümlerde tabii olarak bulunan bir asittir.
Üzüm ve limon tadı verilmiş içeceklerde ve üzüm lezzeti verilmiş jellerde
kullanılır. Ayrıca kabartma tozlarında da asit olarak kullanılır.
Krem Tartar, Tartarik asidin potasyum tuzudur. Fırın
ürünlerinde, boş hacimler üreten karbon dioksiti serbest bırakmak için kimyasal
bir mayalama maddesi olarak kullanılır.
Tartarik asit ve Krem Tartar, eğer üzümden fermantasyon
yolu ile elde edilirse Haram olur ki birçok ülkede şarap yapımından sonra
fıçılarda kalan artıklar yıkandıktan sonra Tartarik asit elde edilir.
Tartarik asit ve Krem Tartar, fermante oluşmamış ezilmiş
üzümden elde edilirse, Helâldir. Piyasada satılan ürünlerde, maalesef bu ayırımı
belirtecek hiçbir kanıt mevcut değildir. Böylece en azından şüpheli bir durumla
karşı karşıyayız demektir.
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Monosodyum Glutamat Helal mi?
Monosodyum glutamat’a çin baharatı adı da verilir.
Gıdalara et lezzeti vermek, diğer tabii gıda tadlarını arttırmak ve tütünün
tadını ıslah etmek için kullanılır. Bitkilerden elde edilmektedir. Çalışmalar
göstermiştir ki glutamat, vücutta, sinir sisteminin normal fonksiyonlarında
önemli bir rol oynamaktadır. Bazı kobaylarda beyin hasarına sebep olduğuna
inanılmaktadır. Ayrıca, en önemli Çin yemeklerinde, umumiyetle MSG nin
kullanıldığı Çin lokantalarında yemek yiyen pekçok insanın yemekten sonra baş
ağrısı ve göğüs sancılarına maruz kaldığı rapor edilmiştir. Bir başka çalışmada
da MSG ile muamele olduğu zaman dişilerde hamilelik, erkeklerde de döllenme
gücünün azaldığı gösterilmiştir.
Buna rağmen, FDA (Food and Drug Administration) MSG’yi
bebek gıdalarının dışında pekçok GRAS gıda ürünlerinde ( Genel olarak emniyetli
tanınma ) olarak tanımlamıştır.
En doğrusunu Allah(c.c.) bilir.
Peynir altı suyu Helâl midir?
Bazı ürünlerin etiketlerinde “Peynir altı suyu” katkı
maddesi olarak belirtiliyor. Bu katkı maddesi helâl midir? Diye soran
kardeşlerimiz.
Peynir altı suyu, sütün kesilmesi yada peynirleşmesi
sonunda arta kalan sulu kısmıdır. Sütün peynir haline gelmesi için kesilmesinde
enzim ve maya kullanılmaktadır. Bu enzim ve mayalar, yenmesi haram kılınmış
hayvanlardan elde edilmiş ise bu yolla elde edilmiş peynirlerin yenmesi haram
olduğu gibi, artık olarak elde edilen “Peynir altı suyu” da tabii olarak haram
olacaktır. Etiketlerinde bir açıklama olmayan gıda maddeleri de maalesef en
azından şüpheli olmak durumundan kurtulamıyacaktır.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Renklendirilmiş kiraz ve vişneler Helâl mi?
Pastacılıkta kullanılan konserve kiraz ve vişneler yapay
olarak boyanır ve boyama katkı maddesi de E120 Karmin (carmine) dir. Karmin
bitlerden elde edilir ki Haramdır. Bu maksatla kullanılan bir başka
renklendiricide ise çözücü olarak domuz yağından yapılmış gliserin de
kullanılabilmektedir. Bu rizikolar karışısında helâl diyemeyiz.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Yellow No:5 veya Red No:40 gibi yapay veya tabii
Renklendiriciler Helâl midir?
Gıda, ilaç ve kozmetik ürünlerinde kullanılan
renklendiriciler, genellikle toz, granül ve sıvı şeklinde arzedilirler ve sadece
saf toz ve granül şeklinde suda eriyebilen renklendiricilere helâl gözüyle
bakılabilir.
Saf toz ve granül renklendiricilerde eğer ekstraksiyon
işlemi etil alkolle yapılmışsa helâl olma niteliğini kaybeder.
İnceltici ve taşıyıcı ajan olarak kullanılan eriyikler de
renklendiricilerin Helâl ve Haram olma niteliklerine yön verirler. Mesela hormon
nitelikte gliserin kullanılmışsa otomatik olarak olayı Haram boyutuna getirir.
Netice olarak boya maddeleri üretim kökenlerinden inceltme
ve taşıma sıvılarına kadar pekçok faktöre bağımlıdır ve ekseriya dışardan
bunları tesbit etmek çok zordur. Gıda, ilaç veya kozmetik ürününü imal eden
üreticinin insafına kalıyor. Üreticilere yönelik yoğun bir tüketici sorgulaması
ve takibi, bu konuda belki güvenli bir sonuç çıkartabilir.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Yenilebilir Şellak (Shellac) Helâl
midir?
Şellak, Kokkus Lakka isimli bir böceğin lak salgı
maddesidir. Bu böcek Hindistan ve Güney Asyada yetişen Palas ağaçlarında
beslenirler. Bu böcek gözenekleri arasından, lak adı verilen koruyucu bir
örtünün içinde sertleşmiş zamklı bir madde çıkartır. Bu lak maddesi
biriktirilir, ezilir, yıkanır ve kurutulur. Bütün bu işlemlerden sonra,
vernikleme işlerinde kullanılır.
Boyacılıkta, cilalamada, mürekkep yapımında, mühür mumu
yapımında, ses kaydedicilerde kullanıldığ gibi, yenebilir şellak çeşitli
şekerleme kaplamalarında da kullanılır. Hanefi fukuhasına göre böceklerin
yenmesi haram olduğu dikkate alınırsa, böcek gövdesinin gözeneklerinde bulunan
bu maddenin gıda ve ilaç üretiminde kullanılmasında mahzur oluşmaktadır. Ancak
Ezher Uleması, bu maddeye Helâl fetvası vermiş bulunmaktadır.
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Fungal enzim nedir?Hangi enzim helâldir?
Fungal Amilaas enzim, fungi bitikisenden elde edildiği için helâldir. Bakterilerden
elde edilen, bakteriyel enzimler de helâldir. Fakat rennet ve lipas gibi enzimler domuz dahil hayvani kökenden elde edilirler.
Bu enzimler eti helâl ve kesimi islâmi usule göre yapılmış hayvan unsurlarından üretilmişse helâl olur, aksi halde haramdır.
Hamurlu fırın ürülerinde kullanılan enzimler genellikle helâldir. Peynir vs. gibi mandıra ürünlerinde kullanılan enzimler eğer
bakteriyel, sentetik veya eti helâl kesim islâmi usule göre yapılmış hayvanlardan elde edilmişse helâldir. Aksi halde haram olur.
Türkiye'de üretilen mandıra ürünlerinin tümünü etiketlerinde maalesef açıklayıcı bilgi verilmemekte dolayısı ile bizim için
şüpheli bir durum oluşmaktadır.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Pasta ve bazı tatlılarda kullanılan jel nedir ve helâl midir?
Jel şeker, jelatin (gelatin) ve sitrik asit gibi bazı asitlerin karışımından oluşur.
Dünya jelatin üretimini elinde tutan firmaların verdiği bilgiye göre %70 domuz deri ve kemiklerden, %30 luk kısmı da sığır vs.
gibi hayvanların deri ve kemiklerinden oluşan bu madde, herhali ile haram olduğuna göre jel için de aynı hüküm geçerlidir. Son
zamanlarda gençlerimize ve hanımlarımıza musallat olan saçlara sürülen jel de aynı durumdadır. Böyle bir başla ne abdestli
olunabilir ne de namaz kılınabilir.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Sorbitol Haram mıdır?
Kimyasal olarak sorbitol bir alkoldür. Ancak bütün alkoller haram değildir.
Sadece şarap ve benzeri sarhoşluk veren alkol, etil alkol olduğu için haram ve necis kabul edilmiştir. Bu sebeple etil alkolün
dışındaki alkoller için aynı hüküm geçerli değildir. Dolayısı ile Sorbitol haram değildir.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Tabii tat vericiler Helâl midir?
Hayır, Tat vericilerin tamamı helâl değildir. Bazı tabii tat vericiler
domuz ve sığırdan yapılmaktadır. Bazı tat vericiler ise alkolde eritilerek piyasaya verilmektedir. Ürün etiketlerinde maalesef
ne tabii ne de sentetik tat vericiler için bu endişemizi giderecek bir açıklama yer almamaktadır. Bu sebeple, ürün en azından bizim için şüpheli hale gelmektedir. Araştırıp, sorgulamadan kullanmamak daha iyi olur.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Kalsiyumkarbonat helalmidir?
Diğer adı kalsit olan bu katkı maddesi toz ve kristal şeklinde ilaç,gıda ve kozmetik sanayiinde kullanılmaktadır.Kireçtaşı,mermer ve kalker olarak yer kabuğunda bulunduğu gibi kemik,diş,kabuk ve bitki yapısında da bulunmaktadır. Bu katkı maddesinin kullanıldığı ürünün etiketinde kökeni hakkında açıklama yapılmamışsa şüpheli duruma girer.Hayvani kökenli olduğu belirtilmişse,kemik tozu üreten firmalar helal haram ayırımı yapmadan topladıkları kemikleri işledikleri için o zaman haram hükmü verilebilir.Şüpheli durumda satıcıyı ve ulaşılabilirse üreticiyi sorgulamadan kullanmaya karar vermemek gerekir.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Hamur Mayaları hakkında bilgi verir misiniz?
Hamur mayaları,üç şekilde piyasaya sunulmaktadır.Yaş Maya,Sıvı Maya ve Kuru Maya
Mayalar,mikro organizmalardan oluşur.Su ve taşıyıcı kitlelerden ibarettir.Suyu tamamen giderilinceye kadar kurutulursa Kuru Maya ismini alır,kısmen suyu alınır hamur şeklinde bırakılırsa Yaş Maya ismini alır,sulu bir şekilde bırakılırsa Sıvı Maya ismini alır. Ancak bütün mayalar soğuk şartlarda saklanmalıdır.Maya un ve su ile karıştırılırsa mikro organizmaların devreye girmesi ile nişastayı şekere dönüştüren fermantasyon olayı başlamış olur.Bu olay sonucunda bir miktar alkol oluşur ve bir miktar gaz çıkar.Bu reaksiyonla birlikte hamurun hacmı artar,yani hamur kabarır. Bünyedeki alkol ise mayalanmış hamur fırında pişirilirken tamamen buharlaşır.
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Saç Boyamanın hükmü nedir ?
Bu konuda soru soran kardeşlerimiz için hazırladığımız cevabı yayınlamayı uygun gördük.
Saç boyamanın, her konuda olduğu gibi,iki vechesi vardır.Sağlığa zararlı mı,dinen caiz mi?
Aşağıda bu iki vechenin uzman ve sağlam kaynaklardan alınmış izahını bulacaksınız:
“Avrupa'da 18 yaş üzeri her üç kadından ve 40 yaş üzeri on erkekten biri saçını boyamaktadır. Bu kadar yaygın olan bir uygulama konusunu eleştirmenin güçlüğünün bilincindeyim. Ancak bir tıp mensubu olarak işlemin sağlığa etkileri konusunda toplumu aydınlatmanın yararlı ve gerekli olduğunu düşünüyorum. Saç boyamada oksidasyonla boya maddesi saça uygulanır. Boyanın saçtan çıkarılması olanaksızdır. Eğer saçın eski rengine dönmek istenirse, saç uzadıkça kesilerek bu mümkündür. Saçın iç yapısına müdahale ederek saç rengini değiştiren tüm kimyasal maddelerin sağlık için sakıncaları vardır. Örneğin, saç boyalarındaki phenilendiamin (PDA), o-toluylendiamin, Resorcin, alpha naphthol; böbrek, karaciğer ve kalbe zarar vermektedir. Kurşun asetat kanserojen ve aşırı toksiktir. Danimarka'da yapılan bir araştırma, kuaförlerde kanserin iki kat daha sık görüldüğünü ortaya koymuştur. Bu bulguyu Amerika ve Almanya'da da yapılan araştırmalar doğrulamıştır. Birkaç yıl önce de kimi kadınların ameliyatla alınmış rahimlerinin iç dokusunda boya maddesi birikimi saptandığı basına manşet olmuştur. Boya maddesi idrarda da bulunmuştur. Seçilen saç boya rengi ne kadar koyu ise kanser riski de o derece büyüktür. Amerika'da California Southern Üniversitesi'nde yapılan yeni bir araştırmada ayda bir kez saçını boyatan bayanlarda bir yıl sonra mesane kanseri riskinin 2.1 oranında arttığı saptanmıştır. 15 yıl süreli uygulamadan sonra ise bu artış oranı; saçını boyatmayanlara göre yüzde 330'dur. Boya ürünleri ile çok sık temasta olan kuaförlerde de bir sene sonra mesane kanseri riski yüzde 50 artmaktadır. Amerikalı bilim adamları saç boyası ile meme kanseri arasında da ilişkiyi ortaya koymuşlardır. Sürekli saç boyatanlarda meme kanseri riski 5 kat artmaktadır. Yalnızca boya maddesi değil, ürünlerdeki oksidasyon maddesi de hastalıklara neden olmaktadır. Örneğin amonyum persulfat/ amonyum peroksodisulfat toz ve buharıyla kuaför astımı olarak tanımlanan rahatsızlığa yol açmaktadır. Hidrojenperoksit hücrelerimize zarar veren serbest radikalleri oluşturmaktadır. Bu nedenlerle saç boyası ürünlerinin baş derisiyle temasının elden geldiğince azaltılması ve uygulayıcının eldiven kullanması önerilmektedir.”
Resulullah (s.a.v.) buyuruyor:
Hz. Câbir (r.a.) anlatıyor:
"Ebu Kuhâfe, Fetih günü Resülullah aleyhissalâtu vesselam'a getirilmişti. Saçları köpük gibi bembeyazdı. Aleyhissalâtu vesselâm:
"Bunu hanımlarından birine götürün(de bunun saç ve sakalının rengini) değiştirsin. Fakat siyah(a boyamak)tan da kaçınınız" buyurdular."
"Saçın beyazlığını değiştirmek için kullandığınız şeylerin en iyisi kına ve keten bitkisidir"
(Ebû Dâvud, Tereccül, 18; Tirmizî, Libâs, 20; Nesâî, Zîne, 16; İbn Mâce, Libâs, 32; Ahmed b. Hanbel, V, 147, 150, 154).
İslâm'ın çıkışından önce yahudi ve hıristiyanlar güzel görünme ve süslenmenin Allah'a kullukla bağdaşmayacağını düşünerek, saçı boyayıp rengini değiştirmekten kaçınırlardı. Hz. Peygamber, ashabına bağımsız bir kişilik kazandırmak için saçı ve sakalı kına veya başka bir boya maddesi ile boyayabileceklerini bildirdi. Ancak bu emir bağlayıcı olmayıp mendupluk bildirir.
Genç kimsenin siyah boya kullanmasında da bir sakınca yoktur. Diğer yandan boya malzemesi olarak kına ve vesîme denilen, boya sanayiinde kullanılan bir bitkinin tercih edilmesi tavsiye edilmiştir El, ayak veya başa sürülen kınanın katı olan malzemesi temizlendikten sonra deri veya saçlarda bıraktığı renk, suyun deriye nüfûzuna engel değildir. Bu yüzden abdest veya gusle mani olmaz.
Eğer saç boyası saç telleri üzerinde bir tabaka teşkil ederse gusle manidir.
Su saçların aralarına ve altlarındaki deriye kadar geçecektir. Bunlar sık olsa bile, suyun ulaşması sağlanacaktır. Bunların araları ve dipleri kuru kalsa, gusül tamamlanmış olmaz. .... önemli olan diplerine suyun geçmesidir.
Kaynaklar:
1) Şamil İslam Ansiklopedisi, Prof. Dr.Hamdi DÖNDÜREN - Uludağ Universitesi - İlahi,yat Fakültesi
2) İlmihal, İslam ve Toplum, Türkiye Diyanet Vakfı, İslami Araştırmalar Merkezi
3) Büyük Kadın İlmihali, Rauf PEHLİVAN
4) Büyük İslam İlmihali, Ömer Nasuhi Bilmen, Fatih Dersiamlarından, Eski Diyanet İşleri Başkanı
5) KÜTÜB-İ SİTTE
En iyisini Allah (c.c.) bilir.
Müslümanların Tanıdığı Bir Firma Cola ve Dondurma da Üretmeye Başladı Ne Tavsiye Edersiniz?
Cola cinsi içecekler bilindiği gibi hiçbir gıda değeri taşımayan su, aroma,tatlandırıcı,köpürtücü, asitlendirici katkı maddelerinden oluşturulmaktadır. Üstelik pek çoğunda kafein ilave edilerek alışkanlık sağlaması temin edilmektedir.Sitemizi incelemişseniz,pek çok katkı maddesinde çözümleyici( solvent ) ortam olarak alkol kullanıldığını görmüşsünüzdür.Bahsettiğiniz firmanın, müslümanlar nezdindeki imajı ile uygulamalarının yüzde yüz üst üste oturmadığı
görüşündeyiz.Mademki o üretiyor o halde o ürün güvenlidir görüşüne kesinlikle katılmıyoruz.Dondurmaya gelince,'domuz yağı ve domuzdan elde edilen hiçbir katkı maddesi yoktur' ifadesi etikete konmuş.Kesimi islamî usule göre yapılmamış hayvanlardan elde edilmiş katkı maddesi var mı yok mu belirtilmemiş.Peynir altı suyu ve mono ve di gliserit gibi katkı maddeleri için de açıklık gerekir. Rabbimiz bize yardım etsin,kendi vatanımızda bile garibiz maalesef.
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Makine ile Tavuk Kesiminde Tüylerin Yolunması Konusunda da Bilgi Verirmisiniz ?
Yazımıza koyduğumuz resimlerden de anlaşıldığı gibi banta ayaklarından bağlı tavuklar sıcak su püskürten bir bölümden geçerken tüylerinden temizlenmektedir.Burada suyun sıcaklığı önemli olabilir.40 dereceye kadar izin verilebilmektedir. Bu sebeple,bu konuda önemli bir problem oluşmamaktadır.
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Dr.Otker Firmasının Krem Şantileri İçin Ne Tavsiye edersiniz?
.Bahsettiğiniz Krem Şanti ürününde bulunan katkı maddelerinden Mono ve Di Gliserid için şüpheli diyebiliriz.Çünkü bu katkı maddesi hayvani de olabilir, bitkisel kökenli de olabilir.Bu konuda bir açıklama konmamış.
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Bizler Amerikada yasayan Turkler olarak bir çelişkideyiz. Nasil mi? Biz buradaki deniz hayvanlarından hangilerinin helal olup olmadığını bilmiyoruz.Bir kactane Arap arkadaşa bu konuyu danıştık ve bir sonuç alamadık, çünkü Araplar karides,istakoz ve midye yiyorlar,bu hayvanlar dinimizce helal yada haram olduğunu bize hadisi şeriflerle bildirebilirmisiniz? Eğer soruma cevap verirseniz çok sevinirim.Allah’ın selamı üzerinizden eksik olmasın.
"Kur'ân-ı Kerîm'de: "Deniz avı yapmak ve onu yemek, kendinize de müsâfire de fâideli olmak üzere, sizin için helâl kılındı. İhramda bulunduğunuz müddetçe ise, kara avı haram edildi. Huzuruna varıp toplanacağınız Allah'dan korkunuz"(5/96) hükmü beyan buyurulmuştur. İmam-ı Malik (rha) ve ilim ehlinden bir cemaat; denizde yaşayan hayvanların hepsinin mutlak olarak yenilmesinin helâl olduğu kanaatindedirler. Bazıları ise; su domuzu ve su köpeğini istisna ederek, diğerlerinin helâl olduğunu zikretmişlerdir. İmam-ı Şafii (rha): "Deniz avının tamamı mutlak olarak helâldir. Yeme ve satma hususunda tahsis sözkonusu değildir. Çünkü Allahû Teâla (cc): "Sizin için denizin avı helâl kılındı" buyurmuştur. Herhangi birisini ayırmamıştır. Ayrıca Resûl-i Ekrem (sav)'in denizle ilgili olarak: "Onun suyu temizleyicidir ve ölü hayvanı da helâldir" buyurmuştur. Esasen deniz hayvanlarında kan mevcut değildir. Haram kılınmış olan ise ancak kandır. Dolayısıyla hepsi tıpkı balık gibidir" hükmünü zikreder. Sonuç olarak Amelde Şafii mezhebini taklid eden mü'minler için; denizde yaşayan hayvanların tamamı helâldir.
Hanefi fûkahası: Kur'ân-ı Kerîm'deki; "Allah kendilerine iyiliği emrediyor, onları kötülükten nehyediyor, onlara temiz şeyleri helâl, murdar (pis) şeyleri de haram kılıyor" Âyet-i Kerîme'sini esas alarak; balık dışındaki deniz hayvanlarının yenilemeyeceğini beyan etmiştir. Ayrıca Resûlullah (sav) kurbağadan yapılan bir ilâcın kullanılmasını yasaklamıştır. Yengeç'in satılmasına da müsaade etmediği bilinmektedir. Denizle ilgili olarak: "Onun suyu temizleyicidir ve ölü hayvanı da helâldir" hadisindeki ölü hayvandan kasıd, balıktır. Nitekim Resûl-i Ekrem (sav)'in: "Size iki ölü ve iki kan helâl kılındı. İki ölü; balık ve çekirge ölüsüdür. İki kana gelince: Bunlar ciğer ve dalaktır" buyurduğu bilinmektedir. Ölü hayvandan istisna edilen; sâdece bu ikisidir. O halde denizden çıkarılan diğer ölü hayvanların yenmesi câiz olmaz. Esasen balığın su üzerinde ölü olarak bulunanları da yenilemez. Çünkü Hz. Cabir (ra)'den rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav): "Denizin dışarı attığı veya çekilip karada bıraktığı balığı yeyiniz. Ancak suyun içinde ölüp, üzerine çıkanı yemeyiniz" buyurmuştur. "Denizin ölü hayvanının helâl olmasıyla" ilgili haber de; denizin dışarı attığı veya suyunu çekerek karada bıraktığı balıktır. Suyun içinde ölüp, su yüzüne çıkan balık; hastalık veya bir âfet sonucu ölmüştür. Bu sebeble Hz. Cabir (ra)'in rivayet ettiği haberle bu tahsis olunur." Sonuç olarak; balık dışındaki deniz hayvanlarının helâl olmadığını esas almıştır. Deniz avından maksad; sâdece balığın her çeşididir."
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Kireç taşı ne işe yarar?
Kireç taşı, şeker üretim prosesindeki yardımcı ham maddelerden biridir ve şeker fabrikasyonunda ham şerbetin arıtım işleminde kireç sütü olarak kullanılır.
Kireç sütü, kireç taşından elde edilen sönmemiş kirecin söndürülmesiyle hazırlanır ve arıtım istasyonunda ham şerbet bu kireç sütüyle arıtılır. Fakat takip eden filtrasyon aşamasında sisteme katılmış olan tüm kireç kalıntıları ve pancardan gelen şeker haricindeki diğer katı maddeler şerbetten tamamen uzaklaştırılır. Dolayısıyla kristalizasyonda yani bildiğimiz şekerin yapısında kireç kalıntıları yoktur.
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Küp şekerde toz şekere göre bir katkı maddesi var mı?
Ne küp şekerde ne de beyaz kristal şekerde herhangi bir katkı maddesi bulunmamaktadır.
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Küp şeker çayın üstünde neden yağ bırakır?
Eskiden küp şekerin üretimi sırasında, üretimi kolaylaştırmak için yardımcı maddeler kullanılırdı. Bu maddeler bazen suyla karıştığı zaman (örneğin çayda) farklı görünümlerde olabiliyordu. Ancak şu anda üretilen küp şekerlerde bu tür durumlar ortaya çıkmamaktadır.
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Benim sormak istediğim bir konu var. Çiçek ve zeytin yağları. Bunlarda haram katkı maddesi bulanabilir mi? Bir zeytinyağı fabrikasının sabun bölümünde çalışan tanıdığım, Fabrikaya çok miktarda domuz yağı geldiğini sabunların içine kattıklarını belirtti. Zeytin yağlarının içine de katabileceklerini söyledi. Ülker gibi güvendiğimiz belirli markaları tüketmeye çalışıyoruz.Misafirliğe gittiğimizde şüpheli şeylerden kaçınmaya çalışıyoruz. Fakat herkes farklı bir marka kullanıyor. Bu konuda aydınlatırsanız çok sevinirim. İnşaAllah bu faydalı işlerinizden, uğraşlarınızdan dolayı Allah c.c. mükafatını kat kat verir.
Allah c.c Razı olsun
Çiçek ve zeytin yağının üretiminde domuz yağı kullanılmaz.Sabun üretiminde ise maalesef domuz yağı kullanılabilmektedir.
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Ben yurtdışında yaşıyorum burada yaşayan müslümanlar gibi benim de gıda katkı maddeleri hakkında pek bir bilgim yok.
Mesela vanilya haram mı, yada ne şekilde olursa haram olur?
Aldığım bazı maddelerin üzerinde tereyağı katkısı olduğu belirtiliyor, yada burada tereyağı olarak satılan ürünleri tüketebilirmiyiz? Genelde çikolatalarda tereyağı(butter) kullanıldığı belirtiliyor.
Bir de malumunuz yaz geldi ve dondurma mevsimi, çocukları tutabilmek zor, yurtdışında yada Türkiye’de külah yada paket dondurma tüketebilirmiyiz?
Yada Türkiye’de bir pastahanede gönül rahatlığı ile bir dilim pasta yemek mümkün mü?
Yada en basitinden bir sakız alıp çocuklarımıza gönül rahatlığıyla verebilirmiyiz?
Bir de sizden ricam kozmetik ürünleri içindeki haram olan katkı maddelerinin de bir listesini yaparsanız çok mutlu olurum.
Büyüklerimizden duyuyoruz, eğer bir ürünü satan müslümansa helal olup olmama sorumluluğu o ürünü satan müslüman imalatçıya aittir ve rahatlıkla tüketilebilir deniliyor, siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Muhterem Kardeşimiz;
Öncelikle İslamî hassasiyetinizden dolayı sizleri hem tebrik ediyor hem teşekkür ediyoruz. Allah sizlerden razı olsun.
Vanilya, vanilin, etil vanilin tabii yapıları itibari ile haram değildirler. Ancak bazı üretici firmalar alkol içerisinde muhafaza ederek pazarlıyorlar. Bu şekilde olanlar haramdır. Ancak gıda üreticileri etiketlerinde maalesef bu ayrıntıyı belirtmiyorlar. Bu durumda o gıda maddesi şüpheli duruma giriyor. Tahkik ettik ve alkollü olmayanın kullanıldığını öğrendik o zaman helal olur, yok alkollü olanın kullanıldığını öğrendik o zaman da haram olur.
Her Butter tereyağ demek değildir. Mesela cacao butter gibi.
Katı olarak elde edilen tabii yağlara da butter ismi kullanılmaktadır.Hakiki tereyağı, bildiğimiz kadarı ile dünyanın neresinde olursa olsun yenir diye düşünüyoruz.
Her aroma haramdır demek yanlış olur.Bu konuda sitemizdeki yazıları biraz daha dikkatli okumakta yarar var.
Dondurma,bugün için büyük küçük hepimiz için netameli bir gıda maddesi oldu. Emin olmadığımız yerlerden kesinlikle almamalıyız. Yapabilirsek evimizde kendimiz yapmalıyız.
Pasta konusu, biliyorsunuz çok çeşitli maddeler kullanılarak üretiliyor. Pastacının İslamî hassasiyetine bağlı olarak meseleye bakmamız gerekir. Güvendiğimiz bir kimse ise, yemeye ruhsat olur.
Kozmetik ve temizlik deterjanları için temel bilgileri elimizden geldiği kadar sitemize koyduk. Lütfen bu konu ile ilgili bilgileri bu yazımızı dikkatlice okuyarak almaya çalışın.
Sakız konusunda da o kadar çok katkı maddeleri kullanılıyor ki kesin bir ifade kullanmamız mümkün değildir.Aromalar,tatlandırıcılar,renklendiriciler ve gliserin gibi yumuşatıcılar ayrı ayrı her marka üründe sorgulanması gerekir. Piyasada Nazar ismi ile satılan sakızı tavsiye edebiliriz.
Müslüman satıcının veya üretcinin beyanına göre hareket etmek bir ruhsat olabilir.
Ancak, nüfus cüzdanında İslam yazan kimi insanların gerçekte dininin PARA olduğu bir devirde yaşadığımızı ve Allah’ın “Ey iman edenler,rızık olarak size verdiğimiz temiz ve helal şeylerden yiyiniz.”(2/172) emri bütün inananlara araştırma görevini de yüklediğini düşünüyoruz.
En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
